ECOMOBILITY: ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ

Το πρόγραμμα του Ecomobility υλοποιείται από το 2003 ενεργοποιώντας το μαθητικό δυναμικό πάνω σε προτάσεις για την αλλαγή του αστικού τοπίου με κατεύθυνση την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Φέτος το 4ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών και το Γυμνάσιο Πέλλας δούλεψαν στο πλαίσιο του προγράμματος. Αξίζει να διαμοιραστούν οι προτάσεις των παιδιών . Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του ECOCITY «Το ECOMOBILITY είναι πολλά παραπάνω από ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα – είναι η δύναμη των νέων να αλλάξουν τον κόσμο!»
Σε συζητήσεις που προηγήθηκαν, το ξεβόλεμα των πολιτών αναφέρθηκε ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την υλοποίηση των προτάσεων. Καλούμαστε να αλλάξουμε συνήθειες. Έτσι θα μεταμορφώσουμε την πόλη μας βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής μας.

Οι μαθητές-τριες του 4ου Γυμνασίου Γιαννιτσών που υλοποίησαν το πρόγραμμα είναι: ΝΑΤΣΙΚΑ ΜΑΡΙΝΑ, ΞΗΜΗΤΡΟΥΔΗ ΞΑΝΘΙΠΠΗ, ΠΑΜΠΟΥΚΙΔΟΥ ΕΙΡΗΝΗ, ΤΣΙΤΛΑΚΙΔΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΦΙΛΟΥΚΑΤΖΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΦΤΕΡΓΙΩΤΗ ΕΛΕΝΗ, ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ ΡΑΦΑΗΛΙΑ, ΧΩΡΟΠΑΝΙΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ.

Η ομάδα υλοποίησε μία έρευνα με τελικό σκοπό να καταγραφούν τρόποι να γίνουν οι μετακινήσεις μας πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Επίσης, τα παιδιά συνομίλησαν με την Αντιδήμαρχο Παιδείας κ. Θεοδωρίδου, τη Διευθύντρια της Πολεοδομίας, κ. Μπάστα (ΣΒΑΚ) και τον Διευθυντή της Τροχαίας Γιαννιτσών, κ. Πλούγαρλη.

Μετά από περιήγηση στον πεζόδρομο των Γιαννιτσών κατέγραψαν προβλήματα όπως η χρήση μεγάλων τμημάτων του πεζόδρομου ως πάρκινγκ αυτοκινήτων, η έλλειψη εξοπλισμού (κάδοι σκουπιδιών κ.α.), η άσχημη εικόνα από τις ναύλων προεκτάσεις των καταστημάτων, ελάχιστο πράσινο κ.α.
Με στόχο τις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης προτείνεται ο περιορισμός της χρήσης του αυτοκινήτου στο κέντρο της πόλης, η αλλαγή όλων των υλικών επίστρωσης στα κύρια σημεία, τη δημιουργία χώρων ξεκούρασης με παγκάκια, την τοποθέτηση φωτιστικών στύλων με την χρήση φωτοβολταϊκών, ο περιορισμός του χώρου που καταλαμβάνουν τα τραπεζοκαθίσματα των καταστημάτων.

Ο αστικός χώρος ξαναγεννιέται ενσωματώνοντας πράσινο και κίνηση. Προτείνονται πεζοδρόμια με πλάτος μεγαλύτερο από 2 μέτρα, κολωνάκια για πρόληψη παράνομης στάθμευσης και όλοι οι δρόμοι κοντά σε σχολεία να γίνουν οδοί ήπιας κυκλοφορίας. Σχεδιασμός ασφαλών διαδρομών για μαθητές (πεζοί ή με ποδήλατα) και εκπαιδευτικά προγράμματα για τη σημασία της βιώσιμης κινητικότητας. Επίσης, προτείνεται η δημιουργία ποδηλατόδρομων που θα συνδέουν τα σχολεία με τον κεντρικό πεζόδρομο, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τους χώρους πρασίνου. Συγκεκριμένα, προτείνεται ένας ποδηλατόδρομος που θα συνδέει το 4ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών με τα ΕΠΑΛ και το 3ο ΓΕΛ, διασχίζοντας φαρδείς δρόμους, ώστε η ποδηλατική διαδρομή να είναι άνετη και ασφαλής.
Δημιουργία σταθμών δωρεάν δανεισμού ηλεκτρικών ποδηλάτων & scooters με χρήση εφαρμογής (mobile app) και φόρτιση με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η ιδέα των παιδιών για τις διαβάσεις είναι να σχεδιαστούν έτσι ώστε να μοιάζουν ότι αιωρούνται πάνω από το οδόστρωμα, δημιουργώντας ουσιαστικά μία οφθαλμαπάτη που είναι ορατή από τους οδηγούς που πλησιάζουν στο σημείο και οδηγεί σε μείωση της ταχύτητας των οχημάτων.

Στην πόλη μας υπάρχει σοβαρό πρόβλημα παράνομης στάθμευσης, δυσχεραίνοντας την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων. Οι προτάσεις των παιδιών είναι η δημιουργία νέων χώρων στάθμευσης. Επίσης, να καθιερωθούν ηλεκτρικά mini-buses με προκαθορισμένα δρομολόγια. Δωρεάν δρομολόγια σε συνεχή ροή για αποσυμφόρηση του κέντρου και έξυπνες στάσεις με real-time πληροφορίες για τα δρομολόγια. Θα βοηθήσει πολύ μία mobile εφαρμογή που δείχνει θέσεις στάθμευσης και διαθεσιμότητα ποδηλάτων/scooters. Ακόμη, μέσα από προγράμματα επιβράβευσης πολιτών για “Πράσινες Μετακινήσεις” οι πολίτες που χρησιμοποιούν ποδήλατα και ΜΜΜ θα κερδίζουν πόντους. Οι πόντοι θα μετατρέπονται σε εκπτώσεις σε εισιτήρια θεάτρων, δημοτικές εκδηλώσεις, εισόδους σε τοπικά Μουσεία κ.ά.

Να δημιουργηθούν “Πράσινα Σημεία Φόρτισης” για ηλεκτρικά οχήματα και να καθιερωθούν “Car-Free Days” (π.χ. μία Κυριακή κάθε μήνα) με παροχή δωρεάν ή μειωμένων εισιτηρίων για τη δημόσια συγκοινωνία.

Για τη μετατροπή των Γιαννιτσών σε μία “πράσινη, έξυπνη πόλη” με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα προτείνεται έξυπνος φωτισμός με αισθητήρες για εξοικονόμηση ενέργειας, ανάπτυξη “πράσινων στεγών” σε δημόσια κτίρια, τοποθέτηση πάνελ σε στάσεις για φόρτιση κινητών, τοποθέτηση έξυπνων κάδων απορριμμάτων με ανακύκλωση. Μία ακόμη πρόταση είναι η δημιουργία πράσινων διαδρομών με δέντρα και καθιστικά, μετατροπή κάποιων οδών σε πεζόδρομους (τουλάχιστον για συγκεκριμένες ώρες), φυτεύσεις δέντρων για τη μείωση της θερμοκρασίας και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, δημιουργία συντριβανιού σε πλατεία για μείωση της θερμοκρασίας

Τέλος, στον ποταμό Λουδία προτείνεται η δημιουργία γραμμής μετακίνησης με ηλεκτροκίνητα καραβάκια, τα οποία θα διασχίζουν τον ποταμό σε συγκεκριμένες διαδρομές, με σεβασμό στο περιβάλλον και την πανίδα του ποταμού.

Η ομάδα των μαθητών-τριών του Γυμνασίου Πέλλας που υλοποίησε το πρόγραμμα του Ecomobility είναι η Λιάνα Κατρατσέα, η Ελένη Σιρώκα και ο Γιώργος Μπάρμπας.

Η ομάδα πήρε συνέντευξη από τον κ. Δαμασκούδη Δημήτρη, Αντιδήμαρχο Περιβάλλοντος και τον κ. Αβραμίδη Λευτέρης Διευθυντής του Τεχνικού τμήματος του Δήμου Πέλλας. Η τοπική αυτοδιοίκηση εστερνίζεται την φιλοσοφία της βιώσιμης ανάπτυξης. Ανέφεραν όμως πως η προηγούμενη Δημοτική Αρχή είχε απευθύνει ερώτημα στους πολίτες της πόλης για το ενδεχόμενο δημιουργίας ποδηλατόδρομων, αλλά οι πολίτες αρνήθηκαν. Αυτό το σχέδιο πρέπει να επικαιροποιηθεί. Χρειάζεται να σταματήσουμε να βάζουμε ως προτεραιότητα την άνεσή μας. Αυτές οι αλλαγές προϋποθέτουν ξεβόλεμα.
Επίσης, η ομάδα πήρε συνέντευξη από τον κ. Τσομπάνη Θεράπη, πολίτη της πόλης που κινείται με ποδήλατο. Ανέφερε πώς πήρε την απόφαση, τι ισχύει σε πόλεις του εξωτερικού και τι στην πόλη μας. Τέλος, η ομάδα συναντήθηκε με τον κ. Κυριακίδη Γιάννη και την κα. Τσαβαλιά Ζωή, τους υπεύθυνους του Αθλητικού Ποδηλατικού Ομίλου Γιαννιτσών, οι οποίοι τόνισαν την πρωτοποριακή στάση της Καρδίτσας στη χρήση του ποδηλάτου και στη δημιουργία ποδηλατόδρομων. Ο Αθλητικός Ποδηλατικός Όμιλος καλλιεργεί τη νοοτροπία του ecomobility, αλλά η μετακίνηση με ποδήλατα ή πατίνια χωρίς ποδηλατόδρομο θεωρείται επικίνδυνη. Οι συνεντεύξεις θα παρουσιαστούν στη σχολική εφημερίδα του Γυμνασίου Πέλλας Cool-School που μοιράζεται δωρεάν.

Η ομάδα δημιούργησε μακέτα από τη γειτονιά του Αγίου Γεωργίου, όπου βρίσκεται το 3ο Δημοτικό σχολείο και ο Πύργος του Ρολογιού. Με περιήγηση στη γειτονιά παρατηρήθηκε πως οι διαγραμμίσεις των διαβάσεων είναι αχνές και σε κάποια σημεία δε φαίνονται. Επίσης, σημειώθηκε η χρήση χλοοτάπητα στο γήπεδο ποδοσφαίρου του σχολείου και στην παιδική χαρά στον πάρκο του Αγίου Γεωργίου. Στο υπόλοιπο μέρος της αυλής του σχολείου υπάρχει τσιμέντο, που είναι σκληρό υλικό. Ο χλοοτάπητας καθαρίζεται εύκολα, δεν λερώνονται τα παιδιά παίζοντας, όμως αποτρέπει το χώμα από το να αναπνέει σωστά και μαζεύει μύκητες και το καλοκαίρι κρατάει υψηλές θερμοκρασίες. Επίσης, διαπιστώθηκε πώς υπάρχουν ράμπες, αλλά πολλές από αυτές είναι δύσβατες και δυσλειτουργικές. Τέλος, παρατηρήθηκε πως η λάθος στάθμευση των οχημάτων εμποδίζει την πρόσβαση στις διαβάσεις.

Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις, η ομάδα προτείνει ιδέες για ευκολότερη μετακίνηση και για τη δημιουργία μίας πόλης φιλικότερης προς το περιβάλλον.

Προτείνεται να γίνει συντήρηση στις διαβάσεις και στις ράμπες. Να προστεθούν κι άλλες για διευκόλυνση αμαξιδίων, καροτσιών, ακόμη και ποδηλάτων ή πατινιών. Στην μία πλευρά του Αγίου Γεωργίου παρατηρήθηκε πως υπάρχουν σκάλες και η πρόσβαση σε αμαξίδια, καρότσια, ποδήλατα ή πατίνια είναι δύσκολη. Προτείνεται να προστεθεί ράμπα και η μία μεριά όπου υπάρχουν σκάλες να γίνει κεκλιμένη.

Προτείνεται η δημιουργία ποδηλατόδρομου, ειδικά στους δρόμους γύρω από τα σχολεία. Αυτό το έργο συμβάλλει στην ασφαλή μετακίνηση, δίνει κίνητρο στους πολίτες να μετακινούνται και συγχρόνως να γυμνάζονται. Κάποια άλλα οφέλη που παρέχει είναι η ελάττωση της κίνησης και των καυσαερίων. Ως ενθάρρυνση υιοθετήθηκε η πρόταση για φοροελάφρυνση όσων χρησιμοποιούν ποδήλατο, που ανέφερε ο Κυριακίδης Γιάννης. Θα προκύψουν προβλήματα στάθμευσης στην πόλη, όμως λύνονται με την επόμενη πρόταση για δημιουργία χώρων στάθμευσης περιφερειακά της πόλης. Η πόλη μας είναι walkable. Η λέξη χρησιμοποιείται σκοπίμως στα αγγλικά. Την χρησιμοποίησαν ξένοι τουρίστες που την επισκέφτηκαν και με άνεση την διέσχισαν πεζοί.

Χρειάζεται να ενισχυθεί το φυσικό πράσινο και το υψηλό πράσινο (δέντρα). Με βάση την έρευνα της ομάδας για την ecocity τα τετραγωνικά πρασίνου ανά κάτοικο πρέπει να είναι περίπου 15 με 40. Στην πόλη των Γιαννιτσών είναι μόλις 2,1. Με τη φύτευση δέντρων θα βελτιωθεί η ποιότητα του οξυγόνου και του κλίματος, ειδικά το καλοκαίρι με τους καύσωνες και θα αποφευχθούν πλημμύρες σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων. Προτείνεται η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ενθαρρύνει τους πολίτες μέσω καμπάνιας για τη δημιουργία κήπων στις ταράτσες, οι οποίοι θα αυξήσουν τα ποσοστά πρασίνου στη πόλη. Μία επόμενη πρόταση είναι η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πάνελ στα κτίρια. Θα επιτευχθεί ενεργειακή αυτονομία και παραγωγή ενέργειας με τρόπο βιώσιμο προς το περιβάλλον.

Τέλος, για να δημιουργηθεί η νοοτροπία το ecomobility οι νέοι πρέπει να εξοικειωθούν με τον όρο ecocity. Το ecomobility συνδέεται άμεσα με το ecocity. Μία ιδέα της ομάδας είναι η λειτουργία υπαίθριων τάξεων με ενίσχυση του πρασίνου, καθώς και η δημιουργία θερμοκηπίων στα σχολεία. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές ευαισθητοποιούνται πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα με αποτέλεσμα να υπάρχει η επιθυμία να εφαρμοστεί το ecomobility. Για να υλοποιηθεί το ecomobility χρειάζεται η θέληση της νέας γενιάς η οποία είναι το μέλλον αυτού του τόπου.