Προστασία και Πρόληψη

Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, οι γονείς αρχίζουν να ανησυχούν για τις χειμερινές παιδικές λοιμώξεις. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα προσπαθήσω να ξεκαθαρίσω κάποιες έννοιες που συχνά συγχέονται στο μυαλό των γονιών και να δώσω κάποιες συμβουλές για την πρόληψη και τη σωστή αντιμετώπισή τους.

Ισχύει αυτό που λένε οι γονείς ότι το παιδί μου «κρύωσε»;
Δεν υπάρχει «κρύωμα» με τον τρόπο που χρησιμοποιείται ευρέως. Το κοινό κρυολόγημα, με τα συνήθη συμπτώματα που όλοι γνωρίζουμε, είναι λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού που προκαλείται από πολλούς διαφορετικούς ιούς. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες γενικά, και ειδικότερα το κρύο, δεν παίζουν κανένα ρόλο στο πόσο εύκολα μπορεί να κολλήσουμε κάποια λοίμωξη. Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί με τους οποίους οι ιοί του κοινού κρυολογήματος βρίσκουν ευκαιρία τους χειμερινούς μήνες και γίνονται ο καθημερινός βραχνάς για παιδιά και γονείς.

Πώς επηρεάζουν ο χειμώνας και το κρύο την αύξηση των λοιμώξεων;

Υγρασία και μετάδοση
Τους χειμερινούς μήνες, η αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα επιτρέπει στα σταγονίδια που εκλύονται όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε να παραμένουν περισσότερο στον αέρα, αυξάνοντας την πιθανότητα μετάδοσης.

Συχνή παραμονή σε κλειστούς χώρους
Το χειμώνα βρισκόμαστε συχνότερα σε κλειστούς χώρους, με αποτέλεσμα η στενή κοινωνική επαφή και ο συνωστισμός να αυξάνουν κατακόρυφα τις λοιμώξεις. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε χώρους όπως παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία και παιδότοποι, όπου πολλά παιδιά βήχουν και φτερνίζονται.

Επιδράσεις του καιρού
Όταν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή ή υψηλή, οι ιοί μπορούν να επιβιώνουν καλύτερα και να πολλαπλασιάζονται πιο εύκολα.

Αντίδραση του οργανισμού στο κρύο
Το σώμα μας δεν λειτουργεί εξίσου αποτελεσματικά στο κρύο. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η χαμηλή θερμοκρασία στη ρινική κοιλότητα αυξάνει την επιρρέπεια σε ιογενείς λοιμώξεις. Επιπλέον, η βλέννα που παράγεται στο κρύο δυσχεραίνει την απομάκρυνση των παθογόνων από τη ρινική κοιλότητα και το φάρυγγα. Επίσης, τα κύτταρά μας γίνονται πιο «τεμπέλικα» στο κρύο και παράγουν λιγότερες ιντερφερόνες, ουσίες που ενημερώνουν τον οργανισμό για την παρουσία του ιού και τον προετοιμάζουν για την άμυνά του.

Ενίσχυση του ανοσοποιητικού
Αν και το κοινό κρυολόγημα και ο βήχας είναι δύσκολο να αποφευχθούν, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του παιδιού.

Red Flags


Πότε οι γονείς πρέπει να αναζητούν άμεσα ιατρική συμβουλή για τα παιδιά τους;
► Το παιδί είναι κάτω από 3 μηνών και έχει πυρετό από 38°C και πάνω
► Το παιδί είναι 3 έως 6 μηνών και έχει πυρετό από 39°C και πάνω
► Ο πυρετός διαρκεί πάνω από 3 ημέρες
► Ο πυρετός δεν υποχωρεί με τη χρήση αντιπυρετικών
► Παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης
► Έχει πυρετό και κεφαλαλγία
► Παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή, ρηχή αναπνοή ή οποιαδήποτε ανωμαλία στην αναπνοή
► Ενοχλείται από το φως
► Παρουσιάζει υπνηλία και δυσκολία στο ξύπνημα
► Έχει ασυνήθιστα κρύα χέρια
► Έχει χλωμό, κηλιδωτό, μπλε ή γκρίζο δέρμα
► Έχει υψηλής συχνότητας κλάμα, ασυνήθιστο για το παιδί
► Εμφανίζει εξάνθημα που δεν υποχωρεί με την πίεση

Πώς να αποφύγετε τις χειμερινές ιώσεις
Η πλήρης αποφυγή των χειμερινών ιώσεων είναι δύσκολη, όμως υπάρχουν τρόποι για να μειώσετε τον κίνδυνο:
► Αποφεύγετε την επαφή με άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα λοίμωξης
► Ενθαρρύνετε το παιδί να πλένει συχνά τα χέρια του, ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν από κάθε γεύμα
► Αποθαρρύνετε το παιδί από το να βάζει τα χέρια του στο στόμα του, να μασάει τα νύχια του ή να τρίβει τα μάτια του
► Καθαρίζετε συχνά τα παιχνίδια του παιδιού, τα καθίσματά του και τις επιφάνειες εργασίας
► Βεβαιωθείτε ότι τρέφεται υγιεινά και κάνει σωματική άσκηση
► Ενθαρρύνετε όλα τα μέλη της οικογένειας να καλύπτουν τη μύτη και το στόμα με ένα χαρτομάντηλο όταν βήχουν ή φτερνίζονται και να πλένουν τα χέρια τους μετά
► Χρησιμοποιείτε τα αντιβιοτικά σωστά, καθώς η ακατάλληλη χρήση τους μπορεί να καταστήσει το παιδί πιο ευαίσθητο στις λοιμώξεις
► Βεβαιωθείτε ότι γίνονται οι απαραίτητοι εμβολιασμοί

Quick Facts

  • Το 40% των παιδιών με πονόλαιμο είναι θετικά σε βακτήρια στρεπτόκοκκου.
  • Τα παιδιά κολλάνε κατά μέσο όρο 8-10 κρυολογήματα το χρόνο.
  • Οι περισσότερες ιώσεις είναι ήπιες και μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι.

Γιατί τα παιδιά αρρωσταίνουν πιο συχνά από τους ενήλικες;
Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στο κρυολόγημα επειδή δεν έχουν αναπτύξει ανοσία στους πολυάριθμους ιούς που κυκλοφορούν. Καθώς εκτίθενται σε παθογόνα και νοσούν, αρχίζουν να αναπτύσσουν ανοσία και να νοσούν ηπιότερα ή ασυμπτωματικά στις επόμενες επαφές. Επίσης, η στενή επαφή τους με συμμαθητές και η κοινή χρήση παιχνιδιών, στα οποία οι ιοί επιβιώνουν για ώρες, αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης.

Βοηθούν τα αντιβιοτικά στις παιδικές ιώσεις;
Οι ιοί είναι μικροοργανισμοί που δεν αντιμετωπίζονται ούτε μειώνεται η διάρκεια των συμπτωμάτων τους με τα αντιβιοτικά. Επιπλέον, τα αντιβιοτικά δεν προλαμβάνουν τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν από ιώσεις, όπως ωτίτιδα ή πνευμονία. Η λανθασμένη χορήγηση αντιβιοτικών οδηγεί σε ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων, καθιστά το παιδί πιο ευαίσθητο σε λοιμώξεις και μειώνει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

RSV Βρογχιολίτιδα

  • Συμπτώματα: Βήχας, ρινική καταρροή, πυρετός, μπούκωμα, συριγμός, γρήγορη αναπνοή, άπνοια στα μικρά βρέφη.
  • Μέση Διάρκεια: 2 εβδομάδες
  • Θεραπεία: Συνήθως δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Ενυδάτωση και αποσυμφόρηση με φυσιολογικό ορό. Οξυγόνο (Ο₂) σε περίπτωση δύσπνοιας.

Γρίπη

  • Συμπτώματα: Υψηλός πυρετός, βήχας, ρινική καταρροή, πόνος στο σώμα, εμετός και διάρροια, ήπια επιπεφυκίτιδα.
  • Μέση Διάρκεια: 1-2 εβδομάδες
  • Θεραπεία: Tamiflu εντός 48 ωρών (εφόσον ενδείκνυται), αντιπυρετικά, ενυδάτωση, ξεκούραση.

Κοινό Κρυολόγημα

  • Συμπτώματα: Ρινική καταρροή, μπούκωμα, πονόλαιμος, πιθανότητα πυρετού.
  • Μέση Διάρκεια: 5-14 ημέρες
  • Θεραπεία: Χωρίς φαρμακευτική αγωγή, ειδικά για παιδιά κάτω των 6 ετών. Ρινική αποσυμφόρηση, ενυδάτωση, ξεκούραση.

Στρεπτοκοκκική Αμυγδαλίτιδα

  • Συμπτώματα: Πονόλαιμος, δυσκολία στην κατάποση, πυρετός, κοιλιακό άλγος, κεφαλαλγία.
  • Μέση Διάρκεια: Υποχωρεί άμεσα με τη θεραπεία.
  • Θεραπεία: Αντιβιοτικά.