Φαιά σήψη ή Μονίλια

Ασθένεια μεγάλης οικονομικής σημασίας που προσβάλλει όλα τα καρποφόρα δέντρα κι έχει γίνει αντικείμενο μελέτης για πολλά χρόνια. Οι ζημιές που κάποιες χρονιές σε κάποιες καλλιέργειες μπορεί να φτάσουν και το 100%, οφείλονται στη μείωση της παραγωγής στην εξασθένηση των δέντρων λόγω ξήρανσης ανθέων, κλαδίσκων και κλάδων, αλλά και στις σήψεις καρπών προ της συγκομιδής μετασυλλεκτικά κατά τη μεταφορά, αλλά και στα ψυγεία. Οι ζημιές είναι πολύ μεγαλύτερες στα πυρηνόκαρπα δηλαδή κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα, δαμάσκηνα κ.α

Συμπτώματα : Η μονίλια προκαλεί νεκρώσεις και ξηράνσεις στα άνθη στους κλάδους στα φύλλα και σήψεις στους καρπούς ειδικά σε βροχερές χρονιές. Η αρχή είναι νωρίς την άνοιξη στην ανθοφορία.  Είναι πολύ γνωστά τα φαινόμενα μαραμένων, συρρικνωμένων, ξηρών ανθέων πάνω στα κλαδιά. Επίσης στα κλαδιά ο μύκητας προκαλεί μικρά ελλειπτικά βυθισμένα έλκη που περιβάλλουν το κλαδίσκο κι έχει ως αποτέλεσμα την ξήρανση όλου του υπερκείμενου κλαδίσκου. Εκεί ακριβώς παρατηρείται κι έκκριση κόμμεος, όπως επίσης με βροχερό καιρό και οι καρποφορίες του μύκητα (σποριοδόχεια). Οι καρποί μπορούν να προσβληθούν όλη τη περίοδο μέχρι και τη συγκομιδή. Η πρώτη ένδειξη μόλυνσης σε καρπό είναι η ανάπτυξη μιας μικρής επιφανειακής κυκλικής καστανής κηλίδας που μεγαλώνει. Ακολουθεί ανάπτυξη σπορίων του μύκητα επιφανειακά σε συγκεντρικούς κύκλους και σήψη είτε υγρή είτε ξηρή. Οι προσβεβλημένοι καρποί καφετιάζουν, αφυδατώνονται συρρικνώνονται και ξηραίνονται (μουμιοποιούνται).

Αίτιο : Οι φαιές σήψεις οφείλονται σε ασκομύκητες του γένους Monilinia. Στην Ελλάδα υπάρχουν 2 είδη τα Monilinia laxa και το Monilinia fructigena. Ο μύκητας διαχειμάζει και μολύνει μόνο με την ατελή μορφή του. Θέσεις διαχείμασης (σαν μυκήλιο ή σαν κονίδια) που αποτελούν και τις εστίες έναρξης της ασθένειας για τις πρωτογενείς μολύνσεις, είναι οι αποξηραμένοι, μουμιοποιημένοι καρποί πάνω στα δέντρα,  τα έλκη των κλαδίσκων και οι αποξηραμένοι κλαδίσκοι ή άνθη για αυτό θα πρέπει να αφαιρούνται με το κλάδεμα του χειμώνα. Η απελευθέρωση και διασπορά των κονιδίων αυτών την άνοιξη γίνεται με τον αέρα σε μακρινές αποστάσεις με τη βροχή σε μικρές αποστάσεις ή και τα έντομα. Βροχερός υγρός και νεφοσκεπής καιρός είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη της ασθένειας και για την πραγματοποίηση νέων μολύνσεων. Μολύνσεις γίνονται σε θερμοκρασία Τ=5-270 C.

Αντιμετώπιση :

  1. Καταστροφή όλων των εστιών διαχείμασης του μύκητα, δηλαδή κλάδεμα και κάψιμο όλων προσβεβλημένων κλάδων των δέντρων
  2. Τουλάχιστον 3 εφαρμογές με κατάλληλα μυκητοκτόνα στην αρχή της άνοιξης στην λευκή ή ρόδινη κορυφή στην πλήρη ανθοφορία και στην πτώση πετάλων.
  3. Φυσικά πλησιάζοντας στην ωρίμανση των καρπών και τη συγκομιδή συνιστώνται και 1 ή 2 εφαρμογές με τα κατάλληλα μονιλιοκτόνα.

Τα πλέον χρησιμοποιούμενα μυκητοκτόνα ανήκουν στην κατηγορία των τριαζολών των στρομπιλουρινών, των ανιλινοπυριμιδινών, των φαινυλοπυρρoλών και των καρβοξιμιδίων.

Καρπούζης Αντώνης

Γεωπόνος / Τεχνικό τμήμα Novagreen