Αξίζει τον αγώνα όλων των κατοίκων για να παραμείνει δημόσιο

Στην Ελλάδα το Εθνικό Σύστημα Υγείας θεσμοθετήθηκε το 1983 όταν οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν ήδη από τη 10ετία του 60 συγκροτημένα συστήματα υγείας και ολοκληρωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Μέχρι τότε οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού καλύπτονταν από νοσοκομεία στις πόλεις και ιδιώτες γιατρούς που συνήθως λειτουργούσαν σαν οικογενειακοί γιατροί.

Το 1983 θεσμοθετείται ένα σύστημα υγείας οργανωμένο σε περίθαλψη και φροντίδα υγείας. Ορίζεται ένα ενιαίο σύστημα εφημέρευσης για τα επείγοντα περιστατικά. Θεσμοθετείται η οδοντιατρική περίθαλψη, η πρόληψη και η αποκατάσταση. Φτιάχνονται καινούριες δομές, κυρίως κέντρα υγείας στην επαρχία και αναπτύσσονται τμήματα στα νοσοκομεία.

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.) ιδρύθηκε από την Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου με τον Νόμο 1397/1983 στα πλαίσια μεταρρύθμισης και αναβάθμισης της δημόσιας υγείας και της λειτουργικής ενοποίησης των δημόσιων υποδομών περίθαλψης. Σκοπός του είναι η ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική κάλυψη των αναγκών του ελληνικού πληθυσμού και όσων διαμένουν στην Ελλάδα, μέσω της παροχής δωρεάν υπηρεσιών.

Τόσα χρόνια μετά και μέχρι σήμερα τα κύρια προβλήματα είναι η σοβαρή υποχρηματοδότηση, η έλλειψη
προσωπικού και εξοπλισμού,
η ιδιωτικοποίηση, αλλά και η εκχώρηση πλευρών του στην αγορά και όλα όσα προκαλούν σοβαρά ελλείμματα στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης στους κατοίκους. Σε αντίθεση με τη συνεχή υποβάθμιση, ο ιδιωτικός τομέας μετά την covid19 εποχή, πριμοδοτείτε συστηματικά και καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Αυτή η πολιτική ήταν και είναι πάντα παρούσα. Και έτσι ο ασθενής πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη.
Σήμερα ο γιατρός και το προσωπικό των νοσοκομείων αντιμετωπίζεται απαξιωτικά από το Υπουργείο Υγείας, με αποτέλεσμα, ειδικότητες γιατρών να αποχωρούν από τα δημόσια νοσοκομεία και οι εφημερίες πια να είναι εξαντλητικές για το προσωπικό που μένει πίσω… Ανάλογη και η κατάσταση σε ένα από τα μεγαλύτερα σε δυναμικότητα νοσοκομεία της περιοχής, το Γενικό Νοσοκομείο Γιαννιτσών, όπου τα τελευταία χρόνια αποχώρησαν πολλοί γιατροί. Οι συνθήκες όπως τις περιγράφουν οι ίδιοι οι γιατροί είναι αποκαρδιωτικές…

Η Ε.Ν.Ι.Π. (Ένωση Νοσοκομειακών Ιατρών Πέλλας) βρίσκεται στη πρώτη γραμμή προστασίας της δημόσιας υγείας και ενημερώνει συστηματικά για την κατάσταση στο Νοσοκομείο Γιαννιτσών, πραγματοποιώντας δράσεις και δημόσιες καταγγελίες.
Μιλήσαμε μαζί τους για την κατάσταση σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της περιοχής. Στο νοσοκομείο Γιαννιτσών, υπάρχουν περίπου 14 κλινικές και ιατρικά τμήματα. Σήμερα, όπως δηλώνουν οι γιατροί, οι αναπτυγμένες κλινικές του νοσοκομείου λειτουργούν με το ελάχιστο αναγκαίο μόνιμο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, στα όρια της ασφάλειας. Μετά από μία παραίτηση, μια συνταξιοδότηση, ή όταν κάποιος ασθενήσει, το τμήμα οδηγείται σε αποδιοργάνωση ή και λειτουργική κατάρρευση. Δυστυχώς, κάτι που βιώνουν εδώ και 2,5 χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής, καθώς η παθολογική κλινική λειτουργεί σε συνθήκες διάλυσης, με έναν μόνον μόνιμο παθολόγο!!! Η άθλια αυτή κατάσταση συγκαλύπτεται με τις μαζικές αναγκαστικές μετακινήσεις από τα κέντρα υγείας της περιοχής και ιδιώτη γιατρό με μπλοκάκι. Κάτι που δυστυχώς θεώρησε πολύ επιτυχημένο μέτρο το Υπουργείο Υγείας και για άλλα νοσοκομεία στην Ελλάδα. Και μάλιστα στις παθολογικές κλινικές που δέχονται τα περισσότερα περιστατικά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Ν.Ι.Π. σε κίνδυνο διάλυσης βρίσκεται και το αναισθησιολογικό τμήμα, στο οποίο απέμειναν μόνον δύο αναισθησιολόγοι, που καλούνται πρακτικά να εφημερεύουν από 15 εφημερίες τον μήνα, για την κάλυψη, έστω, των εκτάκτων περιστατικών, με ότι αυτό σημαίνει για την ασφάλεια ασθενών και υγειονομικών. Πόσα 36ωρα μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος και μάλιστα με τέτοιες ειδικότητες. Οι επικίνδυνες αυτές συνθήκες έχουν σοβαρές επιπτώσεις στα τακτικά προγραμματισμένα χειρουργεία που προφανώς δεν θα μπορούν να πραγματοποιηθούν. Το Υπουργείο Υγείας κι εδώ είχε την φαεινή ιδέα να υπάρξουν απογευματινά (ιδιωτικά) ιατρεία επί πληρωμή. Στο ακτινοδιαγνωστικό τμήμα και του αξονικού τομογράφου υπάρχουν μόνο τρεις ακτινολόγοι, (σκεφτείτε τις εφημερίες και το κυκλικό ωράριο σε ένα επαρχιακό νοσοκομείο που εφημερεύει όμως κάθε μέρα). Το τμήμα βρίσκεται στα όρια της λειτουργικής κατάρρευσης από τον Νοέμβρη του 2022. Και εδώ μετακινήσεις ακτινολόγων και όπου βγει..

Το νοσοκομείο Γιαννιτσών δεν διαθέτει οργανωμένο, αυτόνομο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, στελεχωμένο με μόνιμο εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με εμπειρία στην επείγουσα ιατρική. Αυτό υποχρεώνει τις υποστελεχωμένες κλινικές να επιφορτίζονται με τα επείγοντα περιστατικά, όποια και αν είναι η βαρύτητα τους, αφού δεν υπάρχει Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Ο γιατρός δηλαδή που βρίσκεται επάνω στην κλινική, καλείται κάθε τόσο και στα έκτακτα…

Δεν υπάρχει πρόβλεψη για σύσταση οφθαλμολογικής και ουρολογικής κλινικής στον πεπαλαιωμένο οργανισμό του νοσοκομείου, τα οποία τμήματα φιλοξενούνται στην ορθοπεδική κλινική, μαζί με το ΩΡΛ τμήμα που έχει συρρικνωθεί και από 3 γιατρούς, έχει μόλις μία ΩΡΛ, με δύο κενές οργανικές θέσεις. Το ογκολογικό ιατρείο, που κινδύνεψε με «λουκέτο», συνεχίζει να μην είναι ενταγμένο στον οργανισμό του νοσοκομείου και έτσι δεν έχουν συσταθεί οργανικές θέσεις ογκολόγων.
Λόγω έλλειψης προσωπικού και γιατρών το τμήμα αιμοδοσίας λειτουργεί ως τις 15:00 και όχι έως τις 23:00 με αποτέλεσμα να γίνεται δυσκολότερη η πρόσβαση όσων εργάζονται σε πρωινό ωράριο. Η ψυχιατρική κλινική, με μόλις 3 ψυχιάτρους και δύο κενές οργανικές θέσεις, έχει αποσπαστεί από το νοσοκομείο σύμφωνα με νόμο του 2024 για την «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και έχει ενταχθεί στο λεγόμενο «Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας». Έτσι καταργήθηκαν ψυχιατρικά
νοσοκομεία, διαλύθηκαν δομές
απεξάρτησης και ο κόσμος ωθείται στον ιδιωτικό τομέα υγείας.
Το λεγόμενο «Οδοντιατρικό Εφημεριακό Κέντρο» του νοσοκομείου που συστάθηκε το 2016, επίσης υποβαθμίστηκε. Μετακίνησαν επτά οδοντιάτρους απογυμνώνοντας τα κέντρα υγείας και το νοσοκομείο Έδεσσας. Το νοσοκομείο Γιαννιτσών είναι λειτουργικά «δεμένο» με το Κέντρο Υγείας (ΚΥ) Γιαννιτσών (πρώην ΙΚΑ). Η απουσία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) οδηγεί τα επείγοντα περιστατικά στο νοσοκομείο, επιβαρύνοντας ακόμα και με ελαφρά περιστατικά τα υποστελεχωμένα τμήματα του.

Το ΚΥ Γιαννιτσών λειτουργεί με μόλις 7 μόνιμους γιατρούς και οι ελλείψεις σε ορισμένες βασικές ειδικότητες καλύπτονται με μετακινήσεις και ιδιώτη με μπλοκάκι. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της υποβάθμισης, θα αναφέρουμε ότι το 2011 στο ΚΥ Γιαννιτσών (το λεγόμενο τότε ΙΚΑ) υπήρχαν 35 γιατροί που έβλεπαν συνολικά τουλάχιστον 1000 περιστατικά την ημέρα. Σήμερα, οι γιατροί που έχουν απομείνει -πολλοί από τους οποίους βρίσκονται λίγο πριν την σύνταξη- βλέπουν συνολικά λιγότερα από 1000 περιστατικά τον μήνα!

• Τι γίνεται με την ΜΕΘ αν υπάρχει εντατικολόγος και προσωπικό 
Η αναστολή της λειτουργίας της ΜΕΘ του νοσοκομείου Έδεσσας, από τον Οκτώβρη του 2021, εκτός του ότι υποβάθμισε τη λειτουργία του εκεί νοσοκομείου, αποτέλεσε αποφασιστικό βήμα στο σχέδιο συγχώνευσης τμημάτων/κλινικών των δύο νοσοκομείων. Οι τρεις εντατικολόγοι του νοσοκομείου Έδεσσας μετακινήθηκαν στην ΜΕΘ του νοσοκομείου Γιαννιτσών που είχε απομείνει με έναν γιατί δυστυχώς είχαν παραιτηθεί τέσσερις εντατικολόγοι εξαιτίας των εξοντωτικών και επικίνδυνων συνθηκών εργασίας, ιδιαίτερα στην πανδημία.

Σήμερα η ΜΕΘ λειτουργεί προσωρινά -λόγω εργασιών- στον χώρο της στεφανιαίας μονάδας του νοσοκομείου, με τέσσερα κρεβάτια. Η πρόβλεψη είναι να λειτουργήσει σε 6-9 μήνες με 11 κλίνες, χωρίς όμως να έχει εξασφαλιστεί η πρόσληψη τριών τουλάχιστον εντατικολόγων και του ανάλογου εξειδικευμένου προσωπικού.
Δυστυχώς στο νοσοκομείο δεν υπάρχει πια Πνευμονολογικό τμήμα, υπάρχει μία μόνο πνευμονολόγος που καλύπτει εφημεριακά ορισμένες μέρες το μήνα, ενώ πριν πανδημίας υπήρχε και εργαστήρι ύπνου.

Σε μια σοβαρή χώρα, που προχωρά στην 6η βιομηχανική επανάσταση όπως λένε οι κυβερνώντες, ποια είναι η απαιτούμενη δύναμη σε ιατρικό προσωπικό για το Νοσοκομείο Γιαννιτσών και πόσοι πραγματικά είναι…
Οι νοσοκομειακοί γιατροί δηλώνουν πως «ο πεπαλαιωμένος οργανισμός του νοσοκομείου είναι προσαρμοσμένος στους στόχους του περιορισμού της κρατικής δαπάνης στην Υγεία και της ενίσχυσης της μεγάλης επιχειρηματικής δράσης και κερδοφορίας. Οι ελλείψεις ιατρικού προσωπικού, η απουσία πολλών ειδικοτήτων, οι μεγάλες αναμονές για ένα ραντεβού, για ένα χειρουργείο, για μια θεραπεία κλπ., ωθούν το λαό στις ιδιωτικές επιχειρήσεις υγείας που καταρρίπτουν κάθε χρόνο το ρεκόρ κερδοφορίας τους.
Τα επιτεύγματα και οι εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και τεχνολογίας απαιτούν εξειδικευμένο προσωπικό. Ακόμα και ο κουτσουρεμένος οργανισμός έχει κενές το 1/3 των οργανικών του θέσεων. Οι οργανικές θέσεις ιατρικού προσωπικού είναι 75 και από αυτές, κενές είναι οι 24. Υπηρετούν και 5 επικουρικοί συνάδελφοι που έχουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ενώ καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, παραμένοντας έτσι σε εργασιακή ομηρία. Από την πρόσφατη προκήρυξη 530 μόνιμων θέσεων γιατρών για τα 130 νοσοκομεία της χώρας, όταν είναι κενές τουλάχιστον 6.000 οργανικές θέσεις ιατρών και 30.000 θέσεις λοιπού προσωπικού, για το νοσοκομείο Γιαννιτσών αναλογούν μόλις πέντε θέσεις, τη στιγμή που οι ανάγκες για προσλήψεις», όπως περιγράψαμε, «είναι εκρηκτικές».

• Τι σημαίνει για τον πολίτη, αλλά και τον γιατρό η εφημερία και πολλές φορές η συνεχόμενη εφημερία. Κίνδυνοι και λάθη.
«Είναι γνωστό και έχει επισημανθεί σε όλες τις έρευνες» δηλώνουν οι νοσοκομειακοί γιατροί Πέλλας, «πως η εργασιακή εξάντληση των ιατρών και των νοσηλευτών από την πίεση, τις ατελείωτες εφημερίες, το κυκλικό ωράριο, συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου και έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική και σωματική υγεία των υγειονομικών. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά κατάρρευσης συναδέλφων.
Η υπερεφημέρευση και η
εντατικοποίηση, όπου ο κάθε ένας δουλεύει για δύο ή για τρεις, είτε είναι γιατρός, είτε νοσηλευτής, είτε βοηθητικό
προσωπικό, η συνεχής πίεση, έχουν οδηγήσει σε κατάρρευση συναδέλφους την ώρα που εργάζονταν, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα του συναδέλφου ακτινολόγου του νοσοκομείου Γιαννιτσών, που πραγματοποιούσε 13 εφημερίες τον μήνα για να κρατηθεί όρθιο το τμήμα, αλλά και η κατάρρευση συναδέλφου του ΚΥ Γιαννιτσών με γνωστά προβλήματα υγείας, που υποχρεώθηκε σε αναγκαστική μετακίνηση στην Έδεσσα. Στα νοσοκομεία του νομού, συνάδελφοι υποχρεώνονται να κάνουν μέχρι και 15 εφημερίες τον μήνα με ότι αυτό σημαίνει για την ασφάλεια ασθενών και γιατρών. Οι διοικήσεις στη λογική του «πάμε και όπου βγει» υπογράφουν επισφαλή προγράμματα εφημεριών, για να βγαίνει όπως-όπως κάθε φορά το πρόγραμμα και η εφημερία. Οι επιπτώσεις όλων αυτών στους ασθενείς και στην παρεχόμενη ιατρική περίθαλψη, είναι δραματικές, με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα της παθολογικής κλινικής, που εδώ και δυόμιση χρόνια «λειτουργεί» με έναν μόνο μόνιμο παθολόγο. Σε αυτές τις συνθήκες, σε πολλές εφημερίες, περιστατικά μένουν σε εκκρεμότητα για ώρες ή και μέχρι την άλλη ημέρα το πρωί».

• Οι διοικήσεις και το υπουργείο έχουν εύκολη την κατηγορία ότι δεν έρχονται γιατροί στην περιφέρεια γιατί θέλουν υψηλές θέσεις ή δεν τους ενδιαφέρει η επαρχία. Πόσο αληθεύει αυτό;
« Έχουμε απορρίψει επανειλημμένα το αφήγημα που λέει ότι δήθεν φταίνε οι γιατροί που δεν έρχονται στις ελάχιστες θέσεις που προκηρύσσονται στα νοσοκομεία της περιφέρειας. Η κυβέρνηση και οι προηγούμενες, έχουν την απόλυτη ευθύνη γι’ αυτό, διότι έχουν μετατρέψει κάθε περιφερειακό νοσοκομείο σε ένα κακοπληρωμένο εργασιακό κάτεργο. Χαμηλοί μισθοί, εξευτελιστική εφημεριακή αποζημίωση, ατέλειωτες 24ωρες ή και 48ωρες εφημερίες, για να μην κλείσουν τμήματα, εντατικοποίηση, εξουθένωση. Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα, ο νέος συνάδελφος, είτε υποχρεώνεται να επιλέξει το ιδιωτικό επάγγελμα, είτε φεύγει στο εξωτερικό, όπου υπολογίζεται ότι βρίσκονται σήμερα 20.000 περίπου Έλληνες γιατροί. Πιο απλά, ένας γιατρός που θέλει να καταθέσει τα χαρτιά του και αντιλαμβάνεται ότι θα εργαστεί σε τμήμα που διαθέτει μόλις δύο ή τρεις γιατρούς (που είναι το σύνηθες) και διαπιστώνει ότι θα πρέπει να κάνει 15 εφημερίες, ότι θα πρέπει να μετακινείται αναγκαστικά όπου του ζητήσουν, να ζει με άθλιο μισθό, να εφημερεύει και να μην πληρώνεται έγκαιρα, τότε ο νέος γιατρός «φεύγει τρέχοντας».

• Η κοινή διοίκηση και οι μεταφορά γιατρών ανάμεσα στα νοσοκομεία τι δυσκολίες έχει επιφέρει;
«Η κοινή διοίκηση επιβλήθηκε για να υπηρετήσει τον στόχο της συγχώνευσης των δύο νοσοκομείων, καθώς θεωρείται από την κυρίαρχη πολιτική κόστος, σπατάλη και πολυτέλεια, να λειτουργούν δύο νοσοκομεία σε έναν νομό. Το πρώτο αποφασιστικό βήμα ήταν το 2011, όταν μείωσαν τον αριθμό των κλινών και του προσωπικού στον οργανισμό των δύο νοσοκομείων. Στο νοσοκομείο Γιαννιτσών οι κλίνες από 248 που ήταν στον οργανισμό του 1997, μειώθηκαν στις 175. Αντίστοιχη η μείωση και στο νοσ. Έδεσσας. Λίγο μετά, τον Δεκέμβριο του 2012, επί κυβερνήσεως Σαμαρά έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα της συγχώνευσης, με την διοικητική συγχώνευση των δύο νοσοκομείων, ώστε να αποτελούν το λεγόμενο Γενικό Νοσοκομείο Πέλλας. Ακολούθησε η αναγκαστική μετακίνηση ιατρών, όπως και σε όλη τη χώρα, κάτι που έφερε κι άλλα προβλήματα. Οι μετακινήσεις γίνονται όχι μόνο προς δημόσιες δομές του νομού, αλλά και προς άλλους νομούς, ακόμα και άλλων υγειονομικών περιφερειών. Έχουμε επανειλημμένα καταγγείλει τις απαράδεκτες αναγκαστικές μετακινήσεις ιατρών για την συγκάλυψη των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τμήματα και κλινικές των Νοσοκομείων. Με την περιφορά των γιατρών δεν λύνονται τα προβλήματα».
Αξίζει να πούμε πως οι μισθοί των νοσοκομειακών γιατρών στην Ελλάδα είναι οι χαμηλότεροι σε ολόκληρη την Ευρώπη.