Η εμποροπανήγυρη των Γιαννιτσών  με βάση τις πληροφορίες των  περιηγητών, είναι κληρονομιά  της Τουρκοκρατίας. Η πρώτη  αναφορά είναι το 1859 «  Μια φορά το χρόνο στις  18/30 Οκτωβρίου γίνεται  εμποροπανήγυρη, που διαρκεί 20-25 μέρες και την  επισκέπτονται όλοι οι έμποροι από την Ευρωπαϊκή  Toυρκία». Αυτή δεν είναι η μοναδική μαρτυρία  υπάρχουν κι άλλες που αναφέρονται στο θεσμό: « Ο  κόσμος ασχολείται με τις προετοιμασίες για την ετήσια  οκταήμερη πανήγυρη, που θεωρείται η πιο σπουδαία  μετά εκείνη των Σερρών στη Μακεδονία ( από άποψη  ύψους συναλλαγών)»( 1867). « Εν Γενιτζέ τελείται τη 30  Οκτωβρίου πανήγυρις διαρκούσα 20-25 ημέρας, ένθα  προσέρχονται έμποροι της Τουρκίας και της Ευρώπης»  (1878). « Εν τη πόλει ταύτη…τελείται ενιαύσια αγορά,  εις ην συνέρχονται εκ πλείστων μερών της Ευρωπαϊκής  Τουρκίας, αρχομένη την 18 Οκτωβρίου λήγει μετά  20-25 ημέρας»( 1886). « Γίνεται εις Γιαννιτσά κάθε  Οκτώβριο μηναία πανήγυρις, εν η συνέρχονται και  έμποροι ευρωπαίοι »(1887) και « Μεγάλη εμπορική  έκθεση γίνεται εδώ από 18 Οκτωβρίου για οκτώ  ολόκληρες ημέρες» (1908).

 Πληροφορίες από τη δημοσίευση του κ. ΧΑΤΖΗΒΡΕΤΤΑ, ΟΙ ΕΜΠΟΡΟΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ ΚΑΙ Η ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΩΝ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ, περ.. «ΦΙΛΙΠΠΟΣ» τεύχ 1ο

 Έμπορος Φωτιάδης 1960
Φωτογράφος Χρ. Μανιάδης

 Εμποροπανήγυρη 1930

 Αγροτοκτηνοτροφική έκθεση 1930

 Εγκαίνια 1960 μητροπολίτης Διονύσιος

Οι καλοκαιρινές διακοπές, για  τους Γιαννιτσιώτες, έκλειναν  με την Εμποροπανήγυρη,  που πραγματοποιούνταν από  τις 6 έως 13 Σεπτεμβρίου, στο  τετράγωνο του Δημαρχείου  και του  Πνευματικού Κέντρου μέχρι το  1970, ενώ μετά μεταφέρθηκε στο  χώρο της Λαϊκής Αγοράς .

 Η εμποροπανήγυρη ήταν ένας  θεσμός που πραγματοποιούνταν  καθ’ όλη τη διάρκεια της  Τουρκοκρατίας. Όμως, το 1912  δεν πραγματοποιήθηκε λόγω των  πολεμικών γεγονότων και μετά  ο θεσμός ατόνησε και διακόπηκε  μέχρι το 1921. 

Με βάση δημοσιογραφική  αναφορά αναβίωσε το 1921, επί  δημαρχίας του Δ. Ρεβυθιάδη. Είχε οκταήμερη διάρκεια και η  έναρξη έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου, ημέρα, Δευτέρα. Αναφέρεται  ως πανήγυρη του Αγίου Λουκά (πιθανότατα, γιατί η παλιά  ημερομηνία έναρξης – 18 Οκτωβρίου- συνέπιπτε με τη γιορτή  του Αγίου Λουκά). Επίσης, την Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 1921  αναφέρεται ότι έγιναν αγώνες πεχλιβάνηδων (αγώνες πάλης), με  χρηματικό έπαθλο 300 δραχμές στην Τούμπα (σήμερα Μεγάλο Πάρκο ή Φιλίππειο).

Ταυτόχρονα, από το 1921 στο χώρο της  σημερινής λαϊκής αγοράς γινόταν η  ζωοπανήγυρη, ενώ παράλληλα γινόταν  Γεωργοκτηνοτροφική έκθεση, για την προβολή  των γεωργικών προϊόντων της περιοχής.

Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγάλη  και στην οικονομική δραστηριότητα  και στην ψυχαγωγία. Όλοι αγόραζαν  κάτι από τα αυτοσχέδια καταστήματα  που εκτείνονταν σε παράλληλες  σειρές με είδη σπιτιού, ένδυσης και  υπόδησης, σε προσιτές τιμές για τον  κόσμο.

Η ψυχαγωγία, επίσης ήταν  σημαντικό στοιχείο, γι’ αυτό  στήνονταν πρόχειρα στεγασμένες  ταβέρνες που σέρβιραν ψητά κρέατα  με κρασί ή ρετσίνα. Πολλές φορές  έφερναν και λαϊκές τραγουδίστριες  ( ντιζέζ ) για να προσελκύσουν τον  κόσμο.

Υπήρχαν τεράστια αντίσκηνα που πραγματοποιούνταν  διάφορα θεάματα από ταχυδακτυλουργούς, ακροβάτες και  σαλτιμπάγκους. Την τιμητική τους είχαν παντός τύπου μάντεις  που βοηθούσαν να μάθεις τα μελλούμενα, τραβώντας ένα μαγικό  χαρτάκι ή διαβάζοντας τα χαρτιά.

Χαρά των παιδιών οι κούνιες, τα παιχνίδια στους πάγκους των  πλανόδιων πραματευτών, το μαλλί της γριάς και τα χειροποίητα  παγωτά .

 Εμποροπανήγυρη 1936

 Έκθεση αγροτικών προϊόντων
2ος αριστερά Τηλ. Κοσμίδης, όρθιος πίσω από τον κ. με το άσπρο κοστούμι Στοΐδης και Χαριτίδης Παν.

 Εγκαίνια εμποροπανήγυρης 1966 Διονύσιος μητροπολίτης

 Εγκαίνια εμποροπανήγυρης 1966

 “Την τιμητική τους είχαν παντός τύπου μάντεις που βοηθούσαν να μάθεις τα μελλούμενα, τραβώντας ένα μαγικό χαρτάκι ή διαβάζοντας τα χαρτιά.”

 Έκθεση γεωργικών προϊόντων πριν το 1940
Στο κέντρο με το μουστάκι ο δήμαρχος Τ. Κοσμίδης και 2ος δεξιά Μαγκριώτης