Φτάνοντας προς το τέλος του Ιουνίου, για τους μαθητές του Λυκείου σημαίνει ότι η σχολική χρονιά έχει πλέον ολοκληρωθεί. Οι ενδοσχολικές εξετάσεις έχουν τελειώσει και οι μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου έχουν προαχθεί, ενώ για τη Γ’ Λυκείου, οι απολυτήριες και οι πτυχιακές εξετάσεις για τους μαθητές των ΕΠΑΛ έχουν ολοκληρωθεί. Ένας μεγάλος κύκλος της σχολικής ζωής έχει κλείσει με την αποφοίτηση των παιδιών. Ένας κύκλος που σίγουρα για όλους μας, σημαίνει πολλά πράγματα: αναμνήσεις, εμπειρίες, γνωριμίες, δραστηριότητες, φιλίες, εκδρομές, ευχάριστες ή και δυσάρεστες στιγμές, αλλά και η έντονη προετοιμασία για τις εξετάσεις.

Είναι σαφές ότι οι μαθητές που αποφασίζουν να συμμετάσχουν στη διαδικασία των Πανελλαδικών εξετάσεων, προετοιμάζονται καιρό και περιμένουν με αγωνία να έρθει η έναρξή τους. Σίγουρα υπάρχει άγχος, σκέψεις, ανησυχία αλλά και στόχος. Για να επιτευχθεί, χρειάζεται συστηματική μελέτη και προγραμματισμός. Η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ζητούμενο για πολλούς μαθητές αλλά και για τους γονείς τους.

Μετά το πτυχίο ενός τριτοβάθμιου ιδρύματος αυτό που αναζητείται, είναι ένα επάγγελμα που θα αρέσει να ασκούν, αλλά και προφανώς, να είναι αποδοτικό οικονομικά. Ένας συνδυασμός που δεν είναι πάντα εφικτός. Αυτό που μπορούμε να πούμε όμως είναι, αν υπάρχει άλλος δρόμος για επαγγελματική αποκατάσταση για μαθητές που δεν επιθυμούν να εισαχθούν σε ένα Πανεπιστήμιο μετά το Λύκειο.
Η αγορά εργασίας έχει τους δικούς της κανόνες και ρυθμούς, αλλά και ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό. Υπάρχουν επαγγέλματα που δημιουργούνται λόγω τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά και επαγγέλματα που πλέον δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Αυτό είναι μία πραγματικότητα. Μπορεί να μη μας αρέσει αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Άρα, όταν μιλάμε για αγορά εργασίας, μιλάμε για επαγγελματικά δικαιώματα σε ένα φάσμα διάφορων επαγγελμάτων. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι το πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων της Ελλάδας, είναι πλήρως εναρμονισμένο με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό.

Τα ΙΕΚ έχουν πλέον μετονομαστεί σε ΣΑΕΚ(Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης)

Όπως παρατηρούμε ένας απόφοιτος Λυκείου έχει το επίπεδο 4 σε εθνική αλλά και ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Η διαφορά στον απόφοιτο του ΓΕΛ με τον απόφοιτο του ΕΠΑΛ, είναι ότι ο απόφοιτος των ΕΠΑΛ αποκτά και πτυχίο ειδικότητας επιπέδου 4. Κάτι που δεν μπορεί να αποκτήσει ο απόφοιτος ΓΕΛ διότι παρακολουθεί άλλο πρόγραμμα σπουδών. Τα απολυτήρια των δύο τύπων Λυκείων είναι ισότιμα για το ελληνικό κράτος και δεν υπερτερεί το ένα έναντι του άλλου (άρθρο 12, ν.4283/2014). Συνεπώς ο απόφοιτος των ΕΠΑΛ αποκτά δύο επίσημους κρατικούς τίτλους στο επίπεδο 4.
Αν επιθυμεί ένας απόφοιτος Λυκείου των ΓΕΛ να αναβαθμιστεί και να ανέβει ένα επίπεδο ακόμα (στο επίπεδο 5) έχει τη δυνατότητα να εγγραφεί και να παρακολουθήσει μία ειδικότητα στις ΣΑΕΚ(πρώην ΙΕΚ) για δύο χρόνια(4 εξάμηνα σπουδών συν 1 πρακτική εξάσκηση) και να δώσει εξετάσεις για να λάβει την αντίστοιχη πιστοποίηση. Αν είναι απόφοιτος ΕΠΑΛ και εγγραφεί σε ΣΑΕΚ που έχει συνάφεια με το πτυχίο της ειδικότητάς του από το σχολείο, θα παρακολουθήσει μόνο ένα έτος(δύο εξάμηνα σπουδών συν ένα πρακτική) αντί για δύο έτη. Το πλεονέκτημα είναι ξεκάθαρο.

Ας δούμε όμως τι μπορεί να κάνει ο απόφοιτος των ΕΠΑΛ, εκτός από τη δυνατότητα των ΣΑΕΚ, να αναβαθμιστεί στο επίπεδο 5 του πλαισίου των επαγγελματικών προσόντων. Εδώ έρχεται ο θεσμός του Μεταλυκειακού έτους – Τάξη Μαθητείας να δώσει τη δυνατότητα αυτή. Θα προσπαθήσουμε να αποδώσουμε σε λίγες γραμμές τι είναι η Μαθητεία των ΕΠΑΛ.

Το πρόγραμμα του Μεταλυκειακού έτους – Τάξη Μαθητείας αρχίζει από την 1η Σεπτεμβρίου κάθε έτους και ολοκληρώνεται την 31η Αυγούστου του επόμενου έτους. Η περίοδος παροχής των εργαστηριακών μαθημάτων δύναται να ξεκινήσει την 1η Οκτωβρίου, ενώ η περίοδος μάθησης στον εργασιακό χώρο δύναται να πραγματοποιείται από 1η Οκτωβρίου έως την 31η Αυγούστου εκάστου έτους. Το πρόγραμμα θεωρείται ολοκληρωμένο με τη συμπλήρωση των ωρών του εργαστηριακού μαθήματος ειδικότητας και των ημερών μάθησης στον εργασιακό χώρο όπως αυτά καθορίζονται στον Οδηγό Κατάρτισης κάθε ειδικότητας.

Η κατανομή μεταξύ εργαστηριακού μαθήματος και προγράμματος μάθησης σε εργασιακό χώρο καθορίζεται στον Οδηγό Κατάρτισης κάθε ειδικότητας. Το ποσοστό αποζημίωσης των μαθητευόμενων ορίζεται στο ενενήντα πέντε τοις εκατό (95%) επί του νόμιμου, νομοθετημένου, κατώτατου ορίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως ηλικίας. Οι μαθητευόμενοι, κατά το διάστημα του «Προγράμματος μάθησης σε εργασιακό χώρο», δικαιούνται 12 ημέρες Κανονική Άδεια και υπάγονται στην ασφάλιση τόσο του κλάδου παροχών ασθένειας σε είδος, όσο και του κλάδου παροχών ασθένειας σε χρήμα. Ο δε χρόνος ασφάλισης είναι συντάξιμος, διότι καταβάλλονται εισφορές για τους αντίστοιχους κλάδους κύριας και επικουρικής σύνταξης. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος και μετά από την επιτυχή συμμετοχή τους σε εξετάσεις πιστοποίησης αναβαθμίζουν το πτυχίο τους σε επίπεδο 5.

Οι μαθητευόμενοι παρακολουθούν μαθήματα στο Εργαστηριακό Κέντρο ή στο Σχολικό Εργαστήριο του ΕΠΑΛ μία φορά την εβδομάδα για 7 ώρες(συνολικά 203), ενώ τις υπόλοιπες 4 ημέρες της εβδομάδας υλοποιούν τη μαθητεία(156 ημέρες) στον φορέα υλοποίησης του προγράμματος του Δημοσίου ή Ιδιωτικού τομέα.

Το Σύστημα Μαθητείας απευθύνεται σε αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που:

  • έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έχουν στην κατοχή τους Απολυτήριο και Πτυχίο ΕΠΑ.Λ ή ισότιμο
  • δεν έχουν προηγούμενη συμμετοχή σε πρόγραμμα μαθητείας

Δεν υπάρχει ανώτατο όριο ηλικίας για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα μαθητείας.

Συνεπώς τα οφέλη είναι πολλά στους μαθητευόμενους που συμμετέχουν στο ενιάμηνο αυτό πρόγραμμα. Με τον τρόπο αυτό ανοίγονται νέοι δρόμοι επαγγελματικοί, μετά την πιστοποίηση στην ειδικότητα της Μαθητείας όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Κλείνοντας θα λέγαμε ότι μετά το Λύκειο εκτός από την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο, υπάρχουν εναλλακτικές που μπορούν να ενισχύσουν την επαγγελματική εξέλιξη του οποιουδήποτε.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΟΥΚΑΣ

Εκπαιδευτικός - Διευθυντής ΕΠΑΛ